JAMAN ayeuna, game online geus jadi kaulinan barudak ayeuna sapopoé. Aya dampak positif jeung négatifna séwang-séwang mun barudak geus ulin game online ti leutik kénéh. Salah sahijina aktivitas fisik nu kurang loba nu bisa nyababkeun turunna kamampuh barudak dina sisi motorik.
Ku kituna, di handap ieu aya sababaraha kaulinan tradisional Sunda nu bisa diwanohkeun ka barudak, dimana kaulinan-kaulinan ieu salian bisa ningkatkeun kamamapuh motorik barudak, oge bisa ngawangun jiwa kompetitif jeung sosialna. Hal ieu dibutuhkeun pikeun bekel kahareupna, mun barudak geus daréwasa.
Dikutip tina Jurnal Obsési: Jurnal Pendidikan Anak Usia Dini, di handap ieu 7 kaulinan tradisional Sunda nu ramé jeung gampang pisan diulinkeun:
1. Oray-orayan
Kaulinan oray-orayan nyaéta salah sahiji nu remen diulinkeun ku barudak. Kaulinan ieu sarupa jeung kaulinan ular naga. Kaulinan ieu diulinkeun ku posisi nyarupakeun oray nu ngaluar-léor.
Biasana kaulinan ieu dilakukeun ku sacara kelompok, ti 10 nepika 20 urang. Barudak ngabaris ti hareup nepika tukang sabari nyekelan punduk babaturannana nu aya di hareup.
Maranéhna leumpang bari ngaléor siga oray sabari nyanyikeun lagu ieu:
“Oray-orayan luar léor ka sawah
Ulah ka sawah paréna keur sedeng beukah
Oray-orayan luar léor ka kebon
Entong ka kebon di kebon loba nu ngangon
Mening ka leuwi di leuwi loba nu mandi
Saha anu mandi? Anu mandina pandeuri”
Salian aya nu jadi oray, aya ogé 2 urang nu jadi torowongan ku cara ngahijikeun kadua leungeun séwang-séwang. Biasana, salian maké leungeun, bisa ogé nyieun torowongannana maké sarung nu dipantengkeun.
Engkéna, sanggeus laguna béak, 2 urang tadi bakal néwak jelema nu pangtungtungna ngaliwatan torowongan éta.
Kaulinan ieu ngalatih kasigepan, kapamingpinan, kataatan jeung katarampilan.
2. Sasalimpetan
Sasalimpetan nyéta kaulinan nu maké lagu pikeun ngaulinkeunna. Para pamaénna bakal silih cekel kana leungeun séwang-séwang. Terus, engkéna tiap urang bakal asup kana rohang di handapeun leungeun di antara pamaén nu keur silih cekelan. Terus disusul ku pamaén saterusna nepika katingali siga bal spiral.
Ieu lagu nu biasa dinyanyikeun pas ngulinkeun Sasalimpetan:
“Sasalimpetan jajahan aing nu panjang, hey hey
Aki janggotan tumpak kuda héhéotan
Sasalimpetan jajahan aing nu panjang, hey hey
Aki janggotan tumpak kuda héhéotan
Tumpak kuda héhéotan
Tumpak kuda héhéotaaaaan
Tumpak kuda héhéotan”
3. Paciwit-ciwit Lutung
Kaulinan ieu diulinkeun ku cara silih ciwit tonggong leungeun nepika ngabentuk tumpukan leungeun. Biasana kaulinan ieu diulinkeun ku sacara kelompok ti 4 nepika 6 urang. Dina kaulinan ieu, leungeun séwang-séwang dipuseurkeun di tengah sabari nu ulinna nangtung/diuk nguriling. Terus, leungeun tiap urang pamaén bakal disusun ka luhur bari nyiwit kana tonggong leungeun pamaén nu aya di handap teu meunang kapegat.
Laguna kawas kieu:
“Paciwit-ciwit lutung, si lutung pindah ka luhur
Paciwit-ciwit lutung, si lutung pindah ka luhur”
Kaulinan ieu ngalatih konséntrasi jeung kasabaran pamaénna.
4. Slép Dur
Kaulinan ieu diulinkeun sacara kelompok, 7 nepika 10 urang barudak nu ngabaris. Aya dua urang budak nu nyieun torowongan pikeun diliwatan ku babaturanna.
Kaulinan tradisional ieu ngulinkeunna kudu kompak jeung gancang dina gerakannana ambéh teu keuna ruruntuhan torowongan di tungtung lagu.
Salian ti ngalatih kakompakan jeung kagancangan, kaulinan ieu ogé ngasah kerja sama, kakuatan fisik jeung sportifitas.
Kawas kaulinan nu séjénna, aya lagu pikeun marengannana:
“Slép dur, slép dur
Dilas dipan dipan debur
Kahijina kaduana katiluna kaopatna
Kalimana kagenepna
Katujuhna nu pandeuri”
5. Pérépét Jéngkol
Pérépét Jéngkol kaasup kaulinan tradisional nu ramé pisan jeung bisa dipaénkeun ku lalaki atawa awéwé, 3 urang atawa leuwih. Pamaén ngawangun buleudan sabari pacekel-cekel leungeun nyahareup ka tukang.
Terus, suku katuhu para pamaénna diangkat kana bitis pamaén nu séjénna nepika patindih-tindih. Ngan teu meunang aya nu labuh jeung kudu nahan nepika kabéh pamaén ngaitkeun sukuna siga anyaman.
Engkéna, leungeun séwang-séwang bakal dileupaskeun terus luluncatan muter ka arah kénca sabari keprok.
Kaulinan ieu ngalatih katahanan awak, kasaimbangan jeung kajujuran budak.
6. Cingciripit
Cingciripit nyaéta kaulinan tradisional Sunda nu fungsina ampir sarua jeung hompimpa. Biasana dilakukeun saméméh ulin ucing sumput atawa ucing-ucingan.
Awalna, barudak ngumpul nguriling, terus hiji pamaén muka dampal leungeunna nu dijadikeun “mangkok”.
Terus barudak nu lainna nyimpen curukna dina “mangkok” éta sabari nyanyi:
“Cingciripit
Tulang bajing kacapit
Kacapit ku bulu paré
Bulu paré seuseukeutna
Jol pa dalang mawa wayang
Jrék-jrék nong, jrék-jrék nong”.
Dina tungtung lagu, si pamaen nu jadi “mangkok” bakal néwak curuk pamaén nu séjénna. Saha nu katéwak curukna, manéhna nu jadi ucing atawa kudu jadi nu ngajaga ulin ucing sumput.
Tah, ramé pan?
7. Endog-endogan
Endog-endogan nyaéta kaulinan tradisional nu bisa diulinkeun ku sababaraha urang.
Kaulinan ieu dilakukeun ku cara ngeupeulkeun leungeun, terus ditumpuk jeung keupeulan leungeun pamaén nu séjén, diéntép nepi ka luhur. Saterusna hiji-hiji leungeun nu dikeupeulkeun téh dipeupeuskeun siga endog.
Ieu lagu nu biasa dinyanyikeun mun maén endog-endogan:
“Endog-endogan peupeus hiji, pré…
Endog-endogan peupeus hiji, pré…
Endog-endogan peupeus hiji, pré…
Endog-endogan peupeus hiji, pré…
Goléang-goléang mata sapi bolotot”
Tah éta kaulinan tradisional Sunda nu bisa dipikiwanoh. Hayu urang ajarkeun barudak pikeun ngalestarikeun jeung ngamumulé kabudayaan jeung basa Sunda.
Sumber: orami.co.id
Foto: andirustandisunarya.wordpress.com
